GROENEWEI
Opdrachtgever: Nijestee i.s.m. Bureau Meerstad
Ontwerp: vector-i
Bekijk het plan zoals het in de tentoonstelling te zien is (PDF)
De media vertellen ons elke dag over grote, urgente maatschappelijke vraagstukken. We hebben te maken met een woningcrisis, een milieucrisis, een grondstoffencrisis, een CO2-crisis en een stikstofcrisis. Met deze studie kijkt architectenbureau vector-i met een brede blik naar de vraagstukken en geven ze een visie op de toekomstige (sociale) woningbouw.
De locatie voor het onderzoek ligt in Meerstad. De wijk kenmerkt zich door een groene, ruime opzet, gelegen aan het Woldmeer en met hoofdzakelijk eengezinswoningen. In de studie is gezocht naar een mix aan huurwoningen, om zo de woningdiversiteit in Meerstad te vergroten en daarmee een bijdrage te leveren aan een ongedeelde stad.
Het plan kenmerkt zich door een sterk collectief karakter. De woningen staan in groepjes in een groene wereld, rondom een gemeenschappelijke tuin. Ze hebben een eigen voordeur en een terras. Alle bewoners hebben de mogelijkheid gebruik te maken van de tuin, waar meerdere gemeenschappelijke voorzieningen komen. De tuin wordt in samenspraak met de bewoners ingevuld en wordt een uitnodigende plek om elkaar te ontmoeten, te tuinieren en te ontspannen.
Met een modulair en biobased bouwsysteem geeft de studie een antwoord op de lokale vraag naar woningen op maat en op de wereldwijde grondstoffenschaarste. Door de woningen af te stemmen op de woonwensen van de bewoners ontstaat een kleurrijk palet aan woningtypologieën. De basis van het plan wordt gevormd door gezinswoningen, aangevuld met woningen voor één- of tweepersoonshuishoudens. De woningen komen tegemoet aan de huidige én toekomstige samenstellingen van huishoudens.
De verschillende modules uit dit plan zijn vanuit akoestisch oogpunt en brandveiligheid opgebouwd uit massieve CLT-wanden en vloeren en worden volledig afgewerkt met natuurlijke materialen. De gestapelde modules kunnen uitgebreid worden met verschillende aanvullingen als pergola’s, luiken, schermen of kassen. Door intelligente koppelingen zijn alle modules en elementen los te koppelen en opnieuw te gebruiken.
Door compact, modulair en prefab te bouwen hopen de architecten een positieve bijdrage te leveren aan de kwaliteit en betaalbaarheid van sociale huurwoningen. Prefabricage geeft een hogere kwaliteit van afwerking en een hogere bouwsnelheid. Hoogwaardige bouwmaterialen in de gebouwschil zorgen voor een comfortabel binnenklimaat in de woningen, en een extreem lage warmtevraag. Met zonnepanelen op het dak worden de energielasten en daarmee de woonlasten van de bewoners verder verlaagd.
ALFA COLLEGE, ADMIRAAL DE RUYTERLAAN
Opdrachtgever: Gemeente Groningen, Alfa College, Lefier
Ontwerp: MORE Architecture
Bekijk het plan zoals het in de tentoonstelling te zien is (PDF)
Aan de rand van de binnenstad, als een scharnier op de route tussen het centrum en de Suikerzijde, ligt een gebouw van het Alfa College. Hier komen werken, wonen en leren al decennia samen: je vindt er de werven en pakhuizen aan het Hoendiep, de woonstraten van de Zeeheldenbuurt en de vele scholen die het gebied rijk is. De mogelijke verhuizing van het Alfa College uit de Admiraal de Ruyterlaan biedt een kans voor de transformatie van deze plek.
De fietsverbinding tussen stad en Suikerzijde gebruiken de architecten om een nieuwe stadswijk te creëren: een fijnmazig stedelijk weefsel met een ‘familie van gebouwen’. Een plek waar verschillende groepen mensen in uiteenlopende woningtypes kunnen wonen in een stedelijke omgeving met een menselijke maat.
Hun inspiratie haalden de ontwerpers uit een typisch Gronings fenomeen: het grote stedelijke blok met de fijnmazige, dorpse binnenwereld. Maar: het maken van zo’n plan doe je niet alleen. De architecten werken nauw samen met hun drie opdrachtgevers en vooral ook met de bewoners uit de omgeving.
Er komen ongeveer 350 woningen in het gebied, variërend van sociale huurwoningen, middenhuurwoningen en vrijesectorwoningen tot zelfbouwhuizen en wooncoöporaties. Door een slimme indeling in clusters heeft elk deelgebied zijn eigen groene ruimte, en kan het plan stap voor stap worden gerealiseerd.
Het nieuwe fietspad loopt straks dwars door het gebied heen, langs het Hoendiep. Aan het water zijn zachte oevers en plekken om te zonnen, te varen en te zwemmen. Een deel van het schoolgebouw blijft behouden: je fietst er straks dwars doorheen als ware het een entreepoort naar de Suikerzijde.
In de nieuwe wijk blijft een deel van de scholieren van het Alfa College leren en werken. Dat gebeurt op leer-werkplekken: bij de bakkerij, de kapperszaak en de fietsenmaker. Die liggen aan één van de vier publieke pleinen in het gebied. Daar- naast zijn er pluktuinen waar buurtbewoners elkaar kunnen ontmoeten en samen kunnen werken aan een groene buitenruimte.
Scholieren kunnen huiswerk maken in het cultuurgebouw. En wanneer de school gesloten is gaat het leven in de buurt gewoon door. Door slim dubbelgebruik kunnen bewoners gebruik maken van de voorzieningen van de school – de kantine om samen te koken of de aula om bijvoorbeeld een film te kijken. Zo wordt dit een wijk om te wonen, te werken en te leren.
H. L. WICHERSSTRAAT
Opdrachtgever: Vastgoed Groningen, Lefier
Ontwerp: de architecten van team 4
Bekijk het plan zoals het in de tentoonstelling te zien is (PDF)
Recht doen aan de forse maat van het nieuwe Zuiderplantsoen én respect tonen voor de kleinere schaal van de aangrenzende woonbuurt: dat is de uitdaging in de H.L. Wichersstraat. Door de centrale ligging aan het groen is het een gewilde woonplek om te wonen. In zo’n situatie ligt het voor de hand om te bouwen voor het duurdere koopsegment. Maar dat doen we niet: we doen het anders.
Het woongebouw aan de H.L. Wichersstraat bestaat uit drie herkenbare woonpaleizen met voorname gevels aan het Zuiderplantsoen. Elk paleis heeft een markante, eigen entree. Het gehele ensemble legt de basis voor een hoogwaardige stedelijke ruimte. De beeldbepalende gevels hebben een krachtige plasticiteit en fraaie details.
Het uitgangspunt voor dit plan is een hoogwaardig en betaalbaar woonprogramma. Circa 70 procent van het project wordt ontwikkeld als huurwoning, zo’n 30 procent als koopwoning. De woningtypen onderscheiden zich van elkaar door hun bijzondere ruimtelijke kwaliteit. Hiermee wordt een pluriform woningaanbod gerealiseerd voor een gemêleerde groep mensen die iets anders zoekt dan de gebruikelijke woning.
Alle woningen zijn georiënteerd op het Zuiderplantsoen. Dankzij vides, hoge ramen en een variatie in verdiepingshoogte komt veel licht binnen. Ook zorgt het voor aantrekkelijke doorzichten. Bij elke woning kunnen de bewoners de hoeveelheid kamers en de ligging daarvan zelf bepalen. Dat kan dankzij een slim bouwsysteem, bestaand uit circulaire, verplaatsbare wanden.
Door de nieuwe, verdiepte ligging van de zuidelijke ringweg verdwijnen alle auto’s uit het zicht en ontstaat volop ruimte voor groen: het nieuwe Zuiderplantsoen. Een traditioneel straatprofiel is op zo’n plek niet passend. In plaats daarvan groeit de H.L. Wichersstraat uit tot een autoluwe parkrand waaraan het rustig wonen is. De begane grond ligt iets hoger en loopt door naar buiten.
De verhoogde stoep zorgt voor een aantrekkelijke overgang richting de openbare ruimte. Het nodigt uit tot ontmoeting en borgt tegelijkertijd de privacy. Alle benedenwoningen krijgen een voordeur aan het park. De bovenwoningen worden per bouwdeel ontsloten via een centrale entree. De bovenste woningen zijn te bereiken via een dakstraat, zoveel mogelijk aan het zicht onttrokken voor de bewoners van De Zaayer.
Wonen op deze locatie is bij uitstek geschikt voor mensen voor wie autobezit minder relevant is. Alleen in het eerste deel is ruimte voor een garage met mogelijkheden voor deelmobiliteit. Er is een ruime stalling die goed verbonden is met onder meer de onderdoorgang naar het binnenterrein. Het binnenterrein aan de zuidzijde, grenzend aan De Zaayer, wordt vergroend. De biodiversiteit wordt vergroot en hittestress en wateroverlast wordt voorkomen.
